ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ

ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ

Οι Νέες Τεχνολογίες προσφέρουν τη δυνατότητα να εφαρμοστεί στην πράξη η θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης. Η νοημοσύνη και η μάθηση είναι πολυδιάστατες. Η έρευνα της δομής του εγκεφάλου έχει καταδείξει ότι η μάθηση και γενικότερα η μνήμη είναι μια διαρκής και πολύτροπη συνεργασία νευρώνων κι όχι απλά η δημιουργία τρόπων από-μνημόνευσης. Η κατανόηση, λοιπόν, της λειτουργίας του εγκεφάλου οδηγεί στη χρήση νέων μαθησιακών μεθόδων. Όταν ένας δάσκαλος χρησιμοποιεί πολλές διδακτικές μεθόδους θα έχει και περισσότερο αποδοτικούς μαθητές, αφού η εποικοδομητική μάθηση καθιστά τη διδακτική διαδικασία ευχάριστη κι όχι αναγκαστική. Αντικειμενικός σκοπός είναι η δρομολόγηση της μάθησης, δηλαδή η κατάσταση εκείνη κατά την οποία ο μαθητής μαθαίνει οικειοθελώς και χωρίς να του αποσπάται η προσοχή από τίποτα .

Η τεχνολογία υποστηρίζει τη θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης με τη λεγόμενη «τριπλή κωδικοποίηση». Οι κατασκευαστές των προγραμμάτων αξιοποιούν τρία είδη νοημοσύνης για τη μετάδοση των πληροφοριών, αφού έχει αποδειχτεί ότι έτσι οι μαθητές μαθαίνουν ευκολότερα. Οξύνουν, λοιπόν, τη λογική νοημοσύνη με τη μετάδοση των πληροφοριών, τη χωρικο-οπτική με τα χρώματα και τις εικόνες που χρησιμοποιούν και τη λεκτική με τους όρους που επιστρατεύουν.

Τα τεχνολογικά μέσα επίσης βοηθούν στην καλλιτεχνική έκφραση και δίνουν διέξοδο σε μαθητές που ασφυκτιούν στα στενά πλαίσια των παραδοσιακών τρόπων προφορικής και γραπτής επικοινωνίας. Η διδασκαλία μέσω υπολογιστών μπορεί να εξατομικεύσει τη μάθηση και να παρέχει άμεση διδακτική τροφοδότηση στους μαθητές. Οι υπολογιστές προσφέρουν στους μαθητές ένα σύνολο ερεθισμάτων που καθιστούν τη μάθηση μέσω αυτών συναρπαστική. Ενισχύουν και αξιοποιούν τις ιδιαίτερες ικανότητες του καθενός στο μέγιστο βαθμό, πράγμα που δε μπορεί να επιτευχθεί μόνο με το χαρτί και το μολύβι. Ο μαθητής μπορεί μέσω του υπολογιστή να διερευνήσει την προέλευση των λέξεων, να μάθει ξένες γλώσσες, να συνεισφέρει μες απ’ την ιστοσελίδα στη δημιουργία πεζού και ποιητικού λόγου, να διοχετεύσει τις ιδέες του και να βρει άτομα με τα ίδια ενδιαφέροντα.

Μέσω κατάλληλων επεξεργαστών και περιφερειακών συσκευών (απτικών και φωνητικών) μπορούν να επωφεληθούν οι κιναισθητικοί αλλά και οι μαθητές που αντιμετωπίζουν προβλήματα αναπηρίας. Οθόνες με αισθητήρια αφής, προγράμματα φωνητικής αναγνώρισης και ερμηνευτές γραφικού χαρακτήρα μπορούν να διευκολύνουν και τους πιο δύσκολους μαθητές που αδυνατούν να χρησιμοποιήσουν το πληκτρολόγιο.

Παραθέτουμε ενδεικτικά παρακάτω προγράμματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση καθεμιάς απ’ τις νοητικές ικανότητες. Έτσι, η λεκτική νοημοσύνη οξύνεται με προγράμματα, όπως: επεξεργασίας κειμένου, δημιουργίας ιστοσελίδων, e-mail, παρουσίασης εργασιών κ.λπ. Για τη λογικομαθηματική ικανότητα υπάρχουν προγράμματα οικονομικής διαχείρισης, βάσεων δεδομένων, κριτικής σκέψης και επίλυσης προβλημάτων. Στη χωρικο-οπτική νοημοσύνη προσιδιάζουν προγράμματα κινούμενων γραφικών και τρισδιάστατης απεικόνισης. Για την κιναισθητική αντίληψη έχουν δημιουργηθεί εξομοιωτές, λογισμικά εικονικής πραγματικότητας καθώς και απτικά εργαλεία. Προγράμματα αναγνώρισης τόνων, βελτιωτές μελωδίας και ψηφιακές συνδέσεις μουσικών οργάνων μπορούν, τέλος, να υποστηρίξουν τις πιο εξειδικευμένες μουσικές απαιτήσεις.

Ο αποδοτικότερος τρόπος υπολογιστικής μάθησης επιτυγχάνεται μέσω επαναληπτικών ασκήσεων και εγκυκλοπαιδικών συλλογών. Υλικά παρουσίασης, όπως το Power Point, μετατρέπουν την εικόνα σε μαθησιακή ύλη οξύνοντας λειτουργίες και των δύο ημισφαιρίων κατά τη διάρκεια μιας διάλεξης. Αυτές οι παρουσιάσεις μπορούν ν’ αποτελέσουν μαθήματα για κάποιους ιδιόρρυθμους μαθητές, ν’ αποτελέσουν έναυσμα για συζήτηση μέσα στην τάξη και να γίνουν διαθέσιμα μέσα απ’ το παγκόσμιο δίκτυο. Οι βάσεις δεδομένων επιτρέπουν στους μαθητές την αυτενέργεια και τον αυτοπειραματισμό. Η προγραμματισμένη διδασκαλία επιτρέπει σε μαθητές που δεν παίρνουν πρωτοβουλίες να χειρίζονται επιτυχώς το μαθησιακό υλικό με τη βοήθεια π.χ. του Director. Προγράμματα όπως το Word και το Textra Connect επιτρέπουν την ανταλλαγή γραπτών και την ανάθεση εργασιών απ’ το διδάσκοντα. Κάποια άλλα σετ προγραμμάτων, όπως αυτά της κατασκευής περιπετειωδών παιχνιδιών, μπορούν ν’ αναδιοργανωθούν σε στάδια διδασκαλίας. Η μάθηση πλέον μπορεί να γίνει ποιοτικότερη και περισσότερο ελκυστική στους μαθητές. Μέσω του διαδικτύου επίσης οι μαθητές μπορούν να επικοινωνούν με εκπαιδευτικούς για να πληροφορηθούν και να ζητήσουν υποστήριξη, να επιτελούν ομαδικές εργασίες καθώς και να διοχετεύουν στο WEB διερευνητικές, υπηρεσιακές και γνωμικές πληροφορίες. Η ηλεκτρονική αλληλογραφία μπορεί να μεταφέρει την επικοινωνία και εκτός της τάξης.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι:

1. Οι Νέες Τεχνολογίες συμβάλλουν στην ενοποίηση των πολλαπλών αντιλήψεων και στο σχεδιασμό ολοκληρωμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Εισάγουν νέα μαθησιακά δεδομένα, οπότε οι παραδοσιακές αξιολογήσεις και βαθμολογίες θα είναι ανεπαρκείς να καταδείξουν το σύνολο των ικανοτήτων των μαθητών. Με τη συνδυαστική εφαρμογή της τεχνολογίας και της θεωρίας πολλαπλής νοημοσύνης φαίνεται επιτεύξιμη η ολόπλευρη και αξιόπιστη αξιολόγηση των μαθητών.

2. Δεν υπάρχει μαθησιακός τρόπος που να μην καλύπτεται από τις Νέες Τεχνολογίες.

3. Το κέντρο βάρους μετατοπίζεται πλέον από τις διαλέξεις των διδασκόντων στις εκπαιδευτικές πηγές του Ιντερνέτ κι από τον παθητικό στον ενεργητικό μαθητή προωθώντας έτσι την αυτενέργεια και πυροδοτώντας την ενδοπροσωπική νοημοσύνη.

4. Ανοίγονται νέοι δρόμοι δημιουργικής και καλλιτεχνικής μάθησης και γίνεται δυνατή μια στροφή προς ένα πλήρες ψηφιακό αναλυτικό πρόγραμμα.

5. Οι δυνατότητες που δίνονται πλέον στην εκπαίδευση είναι τεράστιες. Το δύσκολο θα είναι να πείσει κανείς τόσο το ευρύ κοινό όσο και τους εκπαιδευτικούς φορείς - που έχουν την τάση να χρησιμοποιούν τις παλιές μεθόδους διδασκαλίας - να αποδεχτούν όλες αυτές τις καινοτομίες.

6. Οι καινοτομίες αυτές επιτρέπουν τη χρήση μεθόδων που υπαγορεύονται από την πανεπιστημιακή έρευνα, που αποσκοπούν στην κάλυψη όλων των μαθησιακών προτιμήσεων των μαθητών και απευθύνονται όχι μόνο σε μαθητές αλλά και σε εξωσχολικά άτομα ή φορείς.

7. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι: α) να εκμεταλλευτούν και να εφαρμόσουν οι εκπαιδευτικοί τη θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης και β) να παρωθήσουν οι γονείς τα παιδιά τους να ασχοληθούν με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.